منو
بستن

امروز ۲۹ / ۰۲ / ۱۴۰۳ خورشیدی

میراث طبیعی آمل

🦅 عقاب طلایی
جمعه ۲ اسفند ۱۳۹۸ | نویسنده : مدیرکل آمل توریسم

کجا عقاب طلایی ببینیم؟
عقاب طلایی، گونه‌ای بی‌همتاست که در همه جای ایران دیده نمی شود، درست است که زیستگاه اصلی عقاب طلایی در ایران، پارک ملی گلستان و منطقه حفاظت شده ارسباران است، اما در ارتفاعات کوهستانی رشته کوه های البرز، بویژه پارک ملی لار یافت می شود. تنها در این حوزه از شمال ایران زیست می‌کند و بومی این منطقه است.
عقاب طلایی یکی از برترین گونه‌های عقاب در جهان شناخته می شود که در شهرستان آمل نیز زندگی می کند و یافت می شود.
عقاب طلایی یکی از بزرگترین اعضای خانواده عقاب‌ها و شاهین‌ها است. بال‌های این پرنده بسیار بزرگ است و بدن آن رنگ قهوه‌ای تیره و قهوه‌ای مایل به مشکی دارد. سر و گردن این پرنده رنگی طلایی دارد و همین عامل باعث شده تا به این پرندگان لقب «عقاب طلایی» را نسبت دهند. مطمئنا این مسئله بر کسی پوشیده نیست که عقاب‌ها حس بینایی بسیار قوی‌تر از انسان دارند. قدرت حس بینایی در عقاب طلایی به مراتب بیشتر هم هست! این پرندگان چشمان بسیار بزرگی دارند که اکثر فضای سر و صورت این پرندگان را اشغال کرده است. دید این پرندگان یک دید کاملا شفاف و رنگی است که به آن‌ها اجازه می‌دهد تا کوچکترین ذرات و حرکات را از فواصل بسیار دور مشاهده کنند و زیر نظر بگیرند.

سر عقاب‌های طلایی ۲۷۰ درجه می‌چرخد. قدرت دید عقاب‌های طلایی در روز بسیار زیاد است اما این حس بینایی قوی در شب کاهش می‌یابد. چشمان عقاب‌های طلایی نمی‌تواند جابه‌جایی زیادی داشته باشد اما سر این پرندگان قادر است تا ۲۷۰ درجه بچرخد؛ این قدرت چرخش گردن به اندازه میزان گردش سر جغد است. عقاب‌های طلایی یک پلک شفاف هم بر روی چشم خود دارند که از ورود گرد و غبار به درون چشم جلوگیری می‌کند.

عقاب‌های طلایی تمایل دارند تا در مناطق وسیع و باز کوهستانی زندگی کنند. از سوی دیگر می‌توان این پرندگان را در مناطق صحرایی و بیابانی هم یافت اما محل زندگی اصلی این پرندگان مناطق کوهستانی است. در هر صورت نمی‌توان از این مسئله چشم پوشی کرد که این پرندگان را می‌توان از سطح دریا مشاهده کرد تا مناطق کوهستانی در نتیجه این پرندگان به نسبت محل زندگی خود توزیع نسبتا وسیع، پراکنده و متنوعی دارند. عقاب‌های طلایی غالبا در شمالی‌ترین بخش‌های آمریکای شمالی و همچنین بخش‌هایی از آسیا زندگی می‌کنند و در فصل زمستان مهاجرت می‌کنند.

بعضی اوقات عقاب‌های طلایی به صورت جفتی شکار می‌کنند.
عقاب‌های طلایی قادرند تا مسافت‌های بسیار طولانی را برای پیدا کردن غذای خود پرواز کنند. این پرندگان شکارچیان بسیار ماهری هستند. بعضی اوقات این پرندگان به صورت جفتی شکار می‌کنند به این صورت که یکی از عقاب‌ها طعمه را بیرون می‌کشد و آن را به سمت عقاب دیگر هدایت می‌کند. پنجه‌های بسیار قوی این پرندگان برای شکار کردن، کشتن و حمل طعمه به کار می‌رود در حالیکه نوک این پرندگان تنها برای غذا خوردن مورد استفاد ه قرار می‌گیرد.

عقاب‌های طلایی از موش ها، خرگوش‌های کوهستانی، پرندگان کوچک‌تری که آهسته پرواز می‌کنند، سمورها، روباه‌ها و حتی گوزن‌ها تغذیه می‌کنند. پس از یک شکار موفق، عقاب‌های طلایی می‌توانند تا چند روز بدون غذا فعالیت کنند. در مورد شکار روباه و گوزن این نکته لازم به ذکر است که تنها عقاب‌ها طلایی بزرگ جثه ممکن است از روباه و گوزن‌های کوچک جثه‌تر تغذیه کنند.

این پرندگان معمولا زندگی منزوی و غیر اجتماعی دارند اما در طی فصول سرد به صورت گروه‌های کوچک زندگی می‌کنند. عقاب‌های طلایی برای خود قلمرو تعیین می‌کنند و شدیدا بر روی قلمرو خود حساس هستند. اگر عقابی وارد قلمرو عقاب دیگری شود، قطعا جنگی بین دو عقاب طلایی شکل خواهد گرفت. عقاب‌های طلایی نسبت به سایر گونه‌های عقاب، بسیار پرخاشگرتر و مهاجم‌تر هستند. عقاب‌های طلایی بالغ معمولا هراسی از سایر حیوانات ندارند و غالبا شکارچی طبیعی خاصی ندارند اما از سویی دیگر جوجه عقاب‌ها بسیار شکار می‌شوند.

عقاب‌های طلایی در قدیم بسیار توسط انسان‌ها شکار شدند و از بین رفتند به این دلیل که انسان‌ها فکر می‌کردند که عقاب‌های طلایی به گله‌شان آسیب می‌رسانند در صورتی که تا کنون این مسئله ثابت نشده است. به تازگی نسل عقاب‌ها رو به رشد است و تیم‌های بسیاری با دنبال کردن الگوی مهاجرت آن‌ها سعی در کمک به جمعیت عقاب‌های طلایی دارند.

مسیرهای دسترسی برای رفتن به پارک ملی لار و دیدن عقاب طلایی: از سمت تهران و با ورود به جاده هراز از انتهای بزرگراه بابایی و عبور از شهرهای رودهن و بومهن و سپس گذر از گردنه امامزاده هاشم، مسیر سرپایینی شده و با طی چند پیچ و ۲-۳ کیلومتر منظره بی‌نظیری از کوه دماوند را مشاهده خواهید کرد که توصیه می‌شود پیش از رسیدن به ساختمان راهداری توقفی کرده و عکسی یادگاری با این غول سپید داشته باشید. کمتر از ۱۰ دقیقه بعد به پلور خواهید رسید. دقت کنید که تابلو چشم‌گیری وجود ندارد و بهتر است که دنبال مجسمه طلایی کوهنورد در سمت چپ خود بگردید و از همانجا به جاده فرعی وارد شوید. بهرحال باید جاده آسفالته و پُر پیچ و خم را ادامه دهید و همه جا از فرعی‌های سمت راست یا چپ بپرهیزید، در کمتر از یک ربع به محیط‌بانی سد لار خواهید رسید.

  • از جاده آبعلی (تهران به سمت آمل) در داخل شهر پلور منشعب می‌شود. این مسیر از سه راهی پلور تا پست ورودی پاسگاه محیط بانی دلیچای (ورودی شرقی پارک ملی لار) امتداد یافته و دسترسی به پارک ملی لار را از طریق جاده آسفالته ممکن می‌سازد.
  • مسیر گرمابدر: این مسیر را با ماشین شخصی تا فشم، روستای گرمابدر می‌توان طی کرد. این مسیر به غرب پارک ملی لار دسترسی دارد و بیشتر مورد استفاده دامداران بومی و عشایر قرار می‌گرفته ‌است. عبور از این مسیر نیاز به اخذ مجوز از پاسگاه شکاربانی گرمابدر دارد.
  •  مسیر افجه: این مسیر کاملا نیاز به کوهنوردی دارد. لواسان – افجه – دشت هویج – به سمت فله پرسون – از روی گردنه به سمت دشت لار که حدودا نزدیک امامزاده پنج تن به رودخانه لار خواهید رسید.

در ادامه مسیر‌های کوهستانی دیگری نیز وجود دارد که همراه با کوهنوردی هستند.

نکته: در فصل بهار پیش از ۱۵ خرداد امکان عبور با خودرو شخصی از محیط‌بانی وجود ندارد (به علت فصل زاد و ولد حیوانات)، لذا در صورتی که تمایل به ورود به منطقه را دارید باید حداقل ۲ کیلومتر را پیاده بپیمایید تا به ترتیب به اولین نقطه دسترسی به آب سد و پس از ۵ کیلومتر به روخانه دلیچای و حدود ۱۰ کیلومتر به رودخانه سفید آب و ۲۰ کیلومتر به پست تفرجگاهی انتهای سد برسید.

پرنده نگری: پرنده نگری تمام معیار های یک برنامه طبیعت گردی و گردشگری لذت بخش را در خود دارد. خوشبختانه پرنده نگری نوعی از گردشگری است که تجهیزات زیادی نیاز ندارد و می تواند در حین انجام سایر برنامه های طبیعت گردی نیز اجرا شود. علاوه بر این ها، پرنده نگری گونه ای نسبتا کم خرج از طبیعت گردی است. برای شروع تمام چیزی که به آن نیاز دارید یک راهنمای خوب و یک دوربین چشمی است، با بودجه ای بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان می توانید یک دوربین دو چشمی نسبتا خوب برای فعالیت های آماتور تهیه کنید.
بسته به اینکه برای دیدن پرنده ها به چه نقطه ای سفر می کنید فعالیت هایی که در حین پرنده نگری انجام می دهید می تواند متفاوت باشد. در بعضی نقاط گردشگری پرنده ها کاملا به وضوح قابل دیدن هستند، در برخی مناطق ممکن است مجبور باشید ساعت ها به صدای پرندگان گوش بدهید تا بالاخره شرایطی فراهم شود که خود پرندگان را ببینید.
هدف از انجام پرنده نگری در شرایط مختلف متفاوت است. جدا از تورهای طبیعت گردی که به عنوان یکی از برنامه های گشت زنی خود به دیدن پرنده ها می روند، بیش تر فعالیتهای پرنده نگری به دلایل اجتماعی یا علمی اتفاق می افتد.
شاید این تصویر در ذهن شما به وجود آمده باشد که دیدن پرنده ها بسیار ساده است و احتیاج به داشتن هیچ وسیله یا دانستن نکته خاصی نیست، اما واقعیت این است که شناسایی یک پرنده کاری چالش بر انگیز است. پرنده ها موجوداتی فعال و پر انرژی هستند و برای اینکه بتوانید پرنده ای را با جزئیات کامل ببینید نمی توانید آن را در دست بگیرید. پس زمان خیلی کوتاهی برای دیدن تمام زیبایی های پرنده ها وجود دارد. از طرفی از آنجاییکه پرنده ها در آسمان پرواز می کنند ممکن است نور خورشید کاملا داخل چشمتان باشد و نتوانید به خوبی پرنده ها را ببینید. به همین علت است که برای پرنده نگری باید بدانید در آسمان بی کران دنبال چه چیزی باشید و اصول ابتدایی پرنده نگری را یاد بگیرید.
اگر به قصد انجام تحقیقات علمی به پرنده نگری رفته اید بهتر است حتما یک دفترچه ی راهنما که مخصوص معرفی پرنده های گوناگون است با خود به همراه داشته باشید. اما اگر به قصد تفریح مشغول پرنده نگری شده اید داشتن یک دوربین دو چشمی، تلفن همراه یا دوربین برایتان کافی است.

نکته: در حین پرنده نگری از آلوده کردن محیط، آب و زیستگاه پرندگان اجتناب کنید و از به همراه بردن حیوانات اهلی و خانگی به زیستگاه های پرندگان خودداری نمایید و برای ورود به مناطق حفاظت شده چهار گانه مجوز از سازمان حفاظت محیط زیست بگیریم و با تجهیزات کامل کوهنوردی و طبیعت گردی و با راهنمای حرفه ای، کارکشته، آگاه و زبده به طبیعت برویم.

برچسب ها

دیدگاه ها

تمامی حقوق متعلق به "آمل توریسم" می باشد ©

طراحی شده توسط لیمو تم